Í boði Ómars

10. ágúst 2006

Ómar Rag nars­son hef­ur boð­ið ell­efu manns, áhrifa­fólki, eins og hann nefn­ir það, í skoð­un­ar­ferð að Kára­hnjúk­um. Hann seg­ir í opnu boðs­bréfi að gest­irn­ir hafi það hlut­verk að þjóna allri þjóð­inni. Ómar býð­ur for­seta Ís­lands, for­sæt­is­ráð­herra, ut­an­rík­is­ráð­herra, iðn­að­ar­ráð­herra, um­hvef­is­ráð­herra, rit­stjór­um dag­blað­anna þriggja og stjórn­end­um eða frétta­stjór­um Rík­is­út­varps­ins, NFS og Skjás 1.Þrátt fyr­ir að sá sem þetta skrif­ar hafi það meg­in­mark­mið að þiggja aldr­ei neitt í starfi, ekki boðs­ferð­ir, ekki máls­verði eða nokk­uð ann­að ætl­ar hann að gera und­an­tekn­ingu og þiggja boð Ómars.Í bréfi Ómars seg­ir að hann geri ráð fyr­ir að all­ir sem hann bjóði nú hafi þeg­ið ferð­ir að Kára­hnjúk­um. Það á ekki við um alla. Ómar hef­ur hins veg­ar reynslu af skoð­an­ar­ferð­um. Gef­um hon­um orð­ið:„Ég hef sjálf­ur far­ið sem leið­sögu­mað­ur í tveim­ur vönd­uð­um boðs­ferð­um í þess­um dúr þar sem í boði voru glæsi­leg­ar veit­ing­ar og við­ur­gjörn­ing­ur all­an dag­inn, flog­ið í Bo­eing 757 milli­landa­þot­um aust­ur með göngu í gegn­um sér­stak VIP-toll­hlið á Reykja­vík­ur­flug­velli; síð­an far­ið í fimm rút­um með sér­stakri út­varps­stöð, set­inn gala-kvöld­verð­ur í Vala­skjálf með skemmti­at­rið­um og flog­ið til baka um kvöld­ið.“Fræg var ferð­in sem fyrr­ver­andi for­ystu­menn Sjálf­stæð­is­flokks­ins fóru að Kára­hnjúk­um þar sem gest­gjafi var Frið­rik Sop­hus­son, for­stjóri Lands­virkj­un­ar og fyrr­ver­andi vara­for­mað­ur flokks­ins, og gest­irn­ir voru Dav­íð Odds­son, seðla­banka­stjóri og fyrr­ver­andi for­mað­ur flokks­ins, Þor­steinn Páls­son, fyrr­ver­andi for­mað­ur og nú rit­stjóri og fjórði ferða­fé­lag­inn var Styrm­ir Gunn­arrs­son rit­stjóri.Við­leitni Ómars er eft­ir­tekt­ar­verð og það verð­ur eft­ir­tekt­ar­vert hverj­ir þiggja boð hans. Ómar lof­ar ekki flott­heit­um á við þau sem Lands­virkj­un og aðr­ir jöfr­ar bjóða: „Ég get ekki boð­ið ykk­ur svona þjón­ustu, held­ur að­eins leið­sögn mína, sam­lok­ur og gos­drykki og beð­ið ykk­ur að hafa með­ferð­is góða skó og sæmi­leg­an úti­fatn­að. Und­an­far­in sum­ur hef ég far­ið með fólki gang­andi, ak­andi og fljúg­andi um svæð­ið á tveim­ur litl­um flug­vél­um og göml­um jeppa­drusl­um. Hopp­að hef­ur  ver­ið á milli lend­ing­ar­brauta á völd­um út­sýn­is­stöð­um þar sem stutt­ar göngu­ferð­ir hafa ver­ið í boði. Lengd göngu­ferð­anna hef­ur fólk ráð­ið sjálft. Á Sauð­árm­els­flug­velli við Brú­ar­jök­ul er hægt að setj­ast að snæð­ingi í göml­um hús­bílsg­armi. Margt af þessu fólki hafði áð­ur far­ið í hefð­bundn­ar ferð­ir með enda­stöð á út­sýn­is­palli Lands­virkj­un­ar. Ég hef ráð­ið af við­brögð­um þess við því sem það upp­lifði í ferð­un­um með mér að þær hafi veitt því nýja og dýr­mæta sýn, bæði á mann­virk­in og áhrifa­svæð­in. Ég veit að þið er­uð önn­um kaf­ið fólk og hver dag­ur dýr­mæt­ur. Þið gát­uð þó séð af degi eða jafn­vel lengri tíma til að kynna ykk­ur með eig­in aug­um all­vel aðra hlið máls­ins en að litlu leyti hina hlið­ina.“Ekki hafa all­ir vænt­an­leg­ir gest­ir Ómars þeg­ið ferð að Kára­hnjúk­um til að kynna sér aðra hlið máls­ins. Það er í valdi Ómars að kynna því fólki það sem því er holl­ast að vita og þekkja. Hon­um er bet­ur treyst­andi til þess en flest­um öðr­um gest­gjöf­um.

Villt manna­mót

5. ágúst 2006

Um versl­un­ar­manna­helgi er mik­ið álag á allt og alla. Þjóð­veg­irn­ir verða full­ir af alls kyns öku­mönn­um og tjald­svæð­in mörg hver verða hlað­in af alls kyns fólki. Fátt seg­ir okk­ur að harm­ur fylgi ekki mann­söfn­uð­um helg­ar­inn­ar. Því mið­ur ger­ist það á hverju ári.Mót­mæl­end­ur virkj­ana hafa ver­ið í gæslu lög­regl­unn­ar og í gæslu vík­inga­sveit­ar­inn­ar. Ekk­ert er til spar­að til að hefta að­gerð­ir þess fólks. Það er von­andi að fjár­ráð­um lög­regl­unn­ar sé vel skipt og hvergi vanti pen­inga til að gæta að um­ferð og ör­yggi fólks, hvort sem það er á ferða­lagi eða á ein­hverri þeirra sam­koma sem kall­að­ar eru há­tíð­ir. Samt má ætla að eng­ir kosti lög­regl­una jafn­mik­ið og mót­mæl­end­urn­ir. Senni­lega verð­ur meira af lög­reglu þar en víð­ast ann­ars stað­ar á land­inu. Allt til þess að mót­mæl­end­um tak­ist ekki að valda hugs­an­legu tjóni.Hætta er á að marg­ir komi sár­ir frá hild­ar­leik helg­ar­inn­ar. Það er stór­hættu­legt að keyra um þrönga þjóð­vegi og sér­stak­lega þeg­ar inn­an um verða stór­hættu­leg­ir öku­menn, þeir sem keyra allt­of hratt og þeir sem keyra allt­of hægt. All­ir óska þess að kom­ast heil­ir úr um­ferð­inni, en til að það tak­ist verð­um við öll að taka þátt. Ef mið er tek­ið af þeim anda sem ræð­ur hjá ýms­um er bar­asta eng­in von til að það tak­ist. Þeir sem eru eft­ir­lýst­ir vegna glæpa­akst­urs og þeir sem neita að benda á fant­ana eru ekki lík­leg­ir til að meta líf okk­ar hinna í dag, ekk­ert frek­ar en í gær. Því mið­ur.Hin­ir sem mæta á skemmt­an­ir til þess eins að meiða eða særa aðra eru ekki síð­ur hættu­leg­ir. Nauðg­an­ir og aðr­ir hrotta­leg­ir glæp­ir hafa ver­ið fylgi­fisk­ar villtra manna­móta. Of­ur­drukk­ið fólk er hættu­legt og þeg­ar við bæt­ist neysla ann­arra eit­ur­efna, jafn­vel dag eft­ir dag, er al­gjör­lega óljóst hvert það leið­ir. Allt­of oft til harm­leikja, harms sem seint eða ekki grær. Öllu má nafn gefa, líka sam­kom­um helg­ar­inn­ar. Sum­ar þeirra standa ekki und­ir því að vera kall­að­ar há­tíð­ir. Reynsl­an, sem af er þessu sumri, sann­ar að svona er þetta hjá okk­ur. Írsk­ir dag­ar og Fær­eysk­ir dag­ar voru með þeim ein­dæm­um að óvíst er að reynt verði að halda slík manna­mót aft­ur. Dauða­drukk­in ung­menni ráf­andi um vit­andi hvorki í þenn­an heim né ann­an eru ekki að skemmta sér, kannski skratt­an­um. Þetta mun allt end­ur­taka sig um helg­ina. Það eina sem við get­um von­að er að ekki verði framd­ir al­var­leg­ir glæp­ir. Við get­um von­að það, en því mið­ur er mik­il hætta á að von­ir okk­ar ræt­ist ekki. Áfeng­ið slæv­ir dóm­greind og þeg­ar marg­ir eru sam­an­komn­ir í sama öm­ur­lega ástand­inu er veru­leg hætta á áföll­um Það er von­andi að vík­inga­sveit­in og óbreytt­ir lög­reglu­menn komi í veg fyr­ir frjálsa för fólks við Kára­hnjúka um þessa helgi ein­sog síð­ustu daga, hvað sem það kost­ar.För­um var­lega og góða helgi.

Fram­tíð Fram­sókn­ar

4. ágúst 2006

Það er ekki sól og yndi fram­und­an hjá Fram­sókn­ar­fólki. Að­eins tvær vik­ur eru til flokks­þings þar sem ný for­ysta verð­ur val­in. Enn sem kom­ið er hafa þrír gef­ið kost á sér til for­manns og þar af er að­eins eitt fram­boð­ið al­vöru­fram­boð, hin eru vita­von­laus. Inn­an Fram­sókn­ar­flokks­ins eru samt radd­ir sem gera ekki ráð fyr­ir að Jón Sig­urðs­son eigi greiða leið í stól for­manns. Siv Frið­leifs­dótt­ir hef­ur ekk­ert vilj­að gefa upp hvað hún hyggst fyr­ir, en kunn­ug­ir segja hana ekki skorta metn­að og ef hún láti ekki verða að fram­boði nú, geri hún það ekki síð­ar. Þetta sé henn­ar síð­asti séns.Kunn­ug­ir gera ráð fyr­ir fram­boði Sivj­ar til for­manns og gangi það eft­ir sé fjarri því víst að Jóni Sig­urðs­syni veit­ist eins létt að kom­ast til æðstu met­orða inn­an flokks­ins eins og hing­að til hef­ur ver­ið tal­ið. Þó Siv sæki ekki stuðn­ing í sama bás og Hall­dór Ás­gríms­son hef­ur gert og Jón Sig­urðs­son mun gera, er vit­að að hún hef­ur víð­tæk­an stuðn­ing með­al flokks­manna og fá­ir stjórn­mála­menn hafa ver­ið dug­legri við að byggja upp sitt bak­land og Siv. Hún fer víða, tal­ar við marga og hef­ur þess vegna náð að treysta sig mik­ið í sessi. Þetta segja sam­herj­ar jafnt sem and­stæð­ing­ar inn­an flokks­ins. Ef Siv býð­ur sig fram til for­manns verða spenn­andi for­manns­kosn­ing­ar.Bar­átta Jón­ínu Bjart­marz og Guðna Ág­ústs­son­ar um vara­for­mann­inn kann að verða hörð. Fleiri gera ráð fyr­ir sigri Guðna. Hann hef­ur fylgi víða í flokkn­um en kunn­ug­ir segja Jón­ínu helst vera sterk­ari inn­an þing­flokks­ins og þess fólks sem næst þeim hópi starf­ar. Með­al al­mennra flokks­manna er staða Guðna tal­in mun sterk­ari. Það vinn­ur á móti Guðna að hafa ekki þor­að að fara í for­mannss­lag. Þar sýndi hann á sér veika hlið sem get­ur skemmt fyr­ir hon­um í vara­for­manns­kjör­inu. Sjálf­ur hót­ar Guðni og seg­ir að ósig­ur muni kalla á sundr­ung í flokkn­um.Önn­ur emb­ætti eru ekki mik­ils­virði. Fram­sókn­ar­menn hafa leng­ið tjald­að emb­ætti rit­ara sem það skipti ein­hverju máli, en auð­vit­að ger­ir það það ekki. Þess vegna verða átök­in í mesta lagi um tvö veiga­mik­il emb­ætti, emb­ætti for­manns og vara­for­manns.Fé­lag­ar í Fram­sókn­ar­flokkn­um skilja að það er mik­ils­vert fyr­ir stöðu flokks­ins í kom­andi fram­tíð að þeim tak­ist að velja sér for­sytu með sóma, bæði að bar­ist verði af sóma og að sómi verði af nýju for­yst­unni. Hall­dór Ás­gríms­son hef­ur hrökkl­ast frá lands­stjórn­inni og nú flokks­stjtjórn­inni. Það eru ekki glæsi­leg lok á löng­um ferli. Frá­far­andi for­mað­ur verð­ur að þola gagn­rýna um­ræðu um stöðu flokks­ins, ákvarð­an­ir og gjörð­ir síð­ustu ára. Ef flokks­þing­ið ger­ir það ekki er sú hætta fram­und­an að flokk­ur­inn hjakki í sama djúpa far­inu. Það er ekki glæst fram­tíð.

Ýkj­ur og stað­reynd­ir

2. ágúst 2006

Vissu­lega er er vont þeg­ar menn berja hver ann­an og vissu­lega er það vont þeg­ar rúð­ur eru brotn­ar og aðr­ar eig­ur okk­ar eru skemmd­ar af fólki í öl­vímu eða vímu ann­arra fíkni­efna. Það er böl hversu illa við lát­um þeg­ar við höld­um okk­ur vera að skemmta okk­ur. Hitt er ann­að að það er eng­in ástæða til að gera meira úr vand­an­um en efni standa til. Eng­in ástæða.Þeir sem hafa ráð­ið sig, eða hafa ver­ið kjörn­ir, til að gæta að vel­ferð okk­ar hinna verða að gæta hófs í því sem þeir segja og því sem þeir gera. Ástæðu­laust er að tala sem vand­inn sé meiri en hann er, og ástæðu­laust er að halda því fram að breyt­ing­ar hafi orð­ið til hins verra. Um það er deilt og um það sýn­ist sitt hverj­um. Þess vegna er krafa okk­ar að þeir sem ábyrgð­ina bera geri það með reisn, yf­ir­veg­un og hóf­semi.Alla tíð hef­ur það ver­ið svo þeg­ar drukk­ið fólk kem­ur sam­an í stór­um hóp­um þá er hætta á að illa fari. Þá skipt­ir minnstu hvort það er á manna­mót­um í nafni há­tíða eða hvort það er skipu­lags­laust í mið­borg Reykja­vík­ur. Þann­ig hef­ur þetta ver­ið og þann­ig verð­ur það. Eina sem unnt er að gera, er að reyna að lág­marka skað­ann, of­beld­ið og hrott­ann.Þrátt fyr­ir að bor­ið hafi á ýkj­um í um­ræð­unni virð­ist sem ákveð­in firr­ing sé með­al fólks. Bíl­um og hjól­um er ek­ið á áð­ur óþekkt­um hraða, mátt­litl­ir smá­glæpa­menn ógna fólki með bar­efl­um eða öðr­um vopn­um og láta sem ekk­ert sé sjálf­sagðra en að ryðj­ast inn á fólk og krefj­ast pen­inga, of­beld­is­full­ir menn leggja leið sína þar sem fólk er sam­an­kom­ið og berja mann og ann­an. Fæst af þesu er nýtt, því mið­ur. Þetta er þekkt, helst að nú hafi bæst við glæpa­akst­ur vél­hjóla­fólks. Ann­að hef­ur fylgt okk­ur.Kraf­an sem er hægt að gera til þeirra sem bera ábyrgð­ina er að al­menn­ing­ur geti far­ið um í sæmi­legri vissu um að verða ekki ógn­að af sam­borg­ur­un­um, hvort sem fant­ar bera hnúa­járn eða kraft­mik­il öku­tæki. Það er hlut­verk hins op­in­bera að tryggja frið borg­ar­anna. Þrátt fyr­ir að margt sé að bæt­ir það ekki stöð­una ef lög­regla eða ráða­menn tala um að verr sé fyr­ir okk­ur kom­ið en það er í raun. Ýkj­urn­ar skemma.Í lang­an tíma hef­ur mið­borg Reykja­vík­ur ver­ið sem yf­ir­gef­inn víg­völl­ur að morgni laug­ar­daga og sunnu­daga. Það er ekk­ert nýtt að yfir göt­um og gang­stétt­um sé gler­salli, rænu­lít­ið eða jafn­vel rænu­laust fólk á bekkj­um eða göt­um, hóp­ur fólks á stór­tæk­um vinnu­vél­um að kepp­ast við að koma öllu í betra horf áð­ur en íbú­arn­ir vakna og sorg­in og eymd­in blas­ir við öll­um sem sjá vilja. Þann­ig hef­ur þetta ver­ið og þann­ig er þetta. Kannski er mesta furða hversu marg­ir kom­ast heil­ir heim eft­ir slíka óvissu­ferð sem það er að fara í mann­söfn­uð­inn. Þrátt fyr­ir hversu baga­lega er fyr­ir okk­ur kom­ið verð­um við að forð­ast að ýkja frá­sagn­ir af ólifn­aðn­um og finna leið­ir til að bæta líf­ið. Stað­reynd­irn­ar eru næg­ar og ýkj­ur eru þarf­laus­ar.

Glæpa­menn á vél­hjól­um

31. júlí 2006

Oft geta fá­ir kom­ið óorði á marga. Á þá leið eru við­brögð vél­hjóla­öku­manna vegna glæpa­akst­urs í þeirra hópi. Við sem bæði sjá­um og er ógn­að af þess­um sama glæpa­akstri get­um ekki sam­þykkt að að­eins fá­ir vél­hjóla­öku­menn stundi glæpa­akst­ur. Við sjá­um til svo margra, bæði í Reykja­vík og eins á þjóð­veg­un­um. Það eru ekki bara fá­ir öku­menn sem ógna okk­ur hin­um, þeir eru marg­ir. Ómögu­legt er að vita hversu fjöl­menn­ur hóp­ur glæpa­öku­manna þetta er eða hversu hátt hlut­fall vél­hjóla­öku­manna haga sér með þess­um hætti, en þeir eru marg­ir, allt­of marg­ir.Ekki dug­ar leng­ur að tala sem ör­fá­ir fremji glæpi með glæfra­akstri, aki á hundr­að og fimm­tíu til tvö hundr­uð kíló­metra hraða, og jafn­vel enn hrað­ar. Lög­regla leit­ar nú ein­hverra fanta og þar fyr­ir utan þekkj­um við þetta öll. Hver kann­ast ekki við að vél­hjól­um sé ek­ið á milli bíla á tveggja ak­reina veg­um, hver kann­at ekki við að þeg­ar beð­ið er á rauðu ljósi komi vél­hjól á milli bíla og það stöðv­að fram­an við stöðv­un­ar­lín­una og þeg­ar græna ljós­ið gefi öku­mað­ur­inn allt í botn, rétt ein­sog hann sé á rá­spól í kapp­akstri og hverfi öðr­um nán­ast sjón­um á ör­fá­um sek­únd­um? Hver kann­ast ekki við að hafa séð vél­hjóli ek­ið fram­úr á þjóð­veg­un­um á svo mikl­um hraða að lyg­inni er lík­ast?Hörmu­leg slys vél­hjóla­manna virð­ast virka þver­öf­ugt, með­an sorg­in er sem mest virð­ast ein­hverj­ir hafa það að mark­miði að brjóta lög­in eins mik­ið og fram­ast er kost­ur, sjálf­um sér, og það sem meiru skipt­ir, öll­um öðr­um til stór­kost­legr­ar hættu. Þetta ein­fald­lega geng­ur ekki.Til eru menn sem eiga auð­velt með að selja sjálf­um sér óhæf­una: „Það er vissu­lega leið­in­legt að lesa um þessa vit­leys­inga sem eru að stinga lögg­una af og keyra eins og brjál­æð­ing­ar,“ seg­ir við­mæl­andi Blaðs­ins í blað­inu í dag. Sá vill ekki koma fram und­ir nafni, eng­um er al­svarn­að. Þessi mað­ur hreyk­ir sér af því að hafa ek­ið á þrjú hundr­uð kílón­metra hraða og á 240 með far­þega. „Það var hún sem vildi keyra svona hratt,“ seg­ir hann um kær­ust­una sem var með hon­um á hjól­inu í glæpa­akstr­in­um. En fyr­ir okk­ur sem ekki skilj­um, hvers vegna menn láta svona: „Hjól­in eru gerð fyr­ir þenn­an hraða.“ Það var og.Þessi við­horf eru stór­kost­leg og lög­reglu verð­ur að tak­ast að koma fönt­un­um af hjól­un­um. Okk­ar hinna vegna.Ung­ir öku­menn hafa lengi ver­ið þeir sem mestu tjóni hafa vald­ið. Nú bæt­ast vél­hjóla­menn í þenn­an vara­sama hóp. Það er mik­ils­vert að breyt­ing verði á, ekki er treyst­andi á að hún komi frá glæpa­mönn­un­um sjálf­um, upp­haf henn­ar verð­ur að koma frá okk­ur sem vilj­um fara um með friði og virð­ingu fyr­ir öðru fólki. Tak­mark­ið verð­ur að vera að ná glæpa­mönn­un­um af hjól­un­um áð­ur en skað­inn verð­ur meiri.