6. september 2006
Fari svo að Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur nái ekki meirihluta á þingi í komandi kosningum, á þá ekki að vera augljóst að þeir sem nú eru í minnihluta geri allt sem hægt er til að mynda ríkisstjórn? Má vera að forystufólk stjórnarandstöðuflokkanna telji erfitt að ráða þannig í úrslitin, verði þau með þeim hætti?Eftir tólf ára samfellda stjórnarsetu Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks á að vera augljós krafa til stjórnarandstöðunnar að hún sverji að mynda ríkisstjórn eftir kosningar hafi hún stöðu til þess. Það er ekki spennandi til þess að hugsa að einhverjir stjórnarandstæðingar þori ekki að taka af skarið og segja það blákalt að það verði forgangsverkefni eftir kosningar að mynda nýja ríkisstjórn fái þeir afl til þess, og að þeir segi jafnframt að breytingar eða endurlífgun á núverandi stjórn verði þrautalending sem einungis verði reynd takist ekki að ná saman um stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar.Margt þakkar núverandi ríkisstjórn sér og eins benda helstu talsmenn hennar á margt sem miður hefur farið. Síðast gekk Davíð Oddsson lengra en aðrir hafa gert. Hann segir rangt haldið á varnarmálum, hann hefur áhyggjur af ríkum Íslendingum og af gagnslitlu dómskerfi. Efnahagsmálin hafa komið á hans borð með öðrum hætti en áður var. Af þeim hefur hann áhyggjur. Allt það sem hann hefur sagt, og einhverjir fleiri stjórnarsinnar, eru kjörin vopn fyrir stjórnarandstöðuna og ef hana skortir ekki kjarkinn á hún að hefja baráttuna strax. Það er fínt fyrir kjósendur að hafa klára valkosti. Núverandi ríkisstjórn verði áfram eða að við taki ríkisstjórn þeirra flokka sem nú eru valdalausir; sem hafa setið á áhorfendabekkjunum og sem hafa einstaka sinnum náð að hafa nógu hátt til að eftir þeim væri tekið og gagn hafi orðið af. Þar má nefna björgun fjölmiðlafrumvarpsfárs Davíðs Oddssonar.Fari svo að stjórnarflokkarnir haldi meirihluta er líklegast að þeir starfi saman að loknum kosningum. Undantekningarlítið eða jafnvel undantekningarlaust mæra allir stjórnarsinnar samstarf flokkanna. Þess vegna er ekki hægt að sjá hvers vegna það haldi ekki áfram eftir kosningar verði flokkarnir með meirihluta á þingi. Útlit er fyrir að Framsóknarflokkurinn verði aumur eftir kosningar, en það hefur ekki truflað Sjálfstæðisflokkinn til þessa eins og sjá má á núverandi samstarfi þeirra í ríkisstjórn og byggðastjórnum hér og þar um landið.Með sama hætti er ábyrgð lögð á stjórnarandstöðuna ef ríkisstjórnin fellur. Ábyrgðin er falin í því að þá ætla kjósendur núverandi stjórnarandstöðu að taka við landsstjórninni. Þá er uppi klár afstaða kjósenda og það er kominn tími til að stjórnmálamenn virði vilja kjósenda og taki hann fram yfir eigin hag. Sjaldan eða aldrei hafa verið eins fínir möguleikar á skýrum valkostum í kosningum sem nú. Eina sem vantar er hreinskilni og kjarkur forystufólksins. Það verður að tala skýrt, bæði þau sem nú eru ríkisstjórn og eins þau sem eru utan stjórnar. Kjósendur eru eflaust reiðubúnir að gera upp hug sinn; núverandi ríkisstjórn eða ríkisstjórn núverandi stjórnarandstöðu. Svör óskast frá flokkunum.5. september 2006
Kastljósþáttur sunnudagsins hlýtur að skipa sér í sérstöðu. Davíð Oddsson var gestur þáttarins og virtist yfirvegaður og friðsæll. Þrátt fyrir það skilur hann eftir svo margar spurningar að varla verður tölu á komið.Orð Davíðs um stöðu dómsvaldsins voru ótrúleg. Hann sagði dómstólana vera svo slaka að þeir ráði aðeins við gæsluvarðhaldsúrskurði og sjoppurán. Annað ekki. Ótrúleg orð manns sem hefur haft eins mikil völd og raun ber vitni. Í stjórnartíð Davíðs dró sífellt úr valdi Alþingis, það varð afgreiðslustofnun fyrir framkvæmdavaldið, þannig að lengur er varla hægt að tala um þrískiptingu valdsins. Löggjafarvaldið hefur aldrei verið aumara, og samkvæmt fullyrðingum Davíðs er dómsvaldið gjörsamlega vanhæft til allra stærri mála.Kannski er ekki ástæða til að gera svo mikið úr því sem Davíð segir. Allavega hirtu flestir ekkert um það þegar hann sagði Hrein Loftsson hafa ætlað að bera á sig fé. Þeir höfðu setið saman við drykkju og Hreinn segir Davíð hafa hótað innrás í Baug, og til að jafna leikinn bar Davíð á Hrein að hafa komið með mútuboð í umboði Jóns Ásgeirs Jóhannessonar. Fáir trúðu Davíð. Í Kastljósþættinum upplýsti hann að hann hafi stundað það sem hann kallaði smjörklípuaðferðina. Þegar á hann var sótt átti hann til að kasta fram einhverju allt öðru og þannig rembdust andstæðingarnir við að verjast fullyrðingunum en gleymdu sókninni sem þeir voru í. Líklegt verður að telja að mútumálið hafi aldrei verið mál, bara smjörklípa. Án þess að þjóðin þekkti nokkuð til smjörklípuaðferðar Davíðs, tók hún samt aldrei mark á mútumáli Davíðs, fannst þetta vera eins og óþægilega klípa, smjörklípa.Það er svo sem hægt að brosa af þessu. En það var annað sem Davíð sagði sem er ekki broslegt. Er frekar óþægilegt. Hann sagði Bandaríkjaforseta, vin sinn, hafa breytt ákvörðun ríkisstjórnar til að þóknast Davíð Oddssyni, vini sínum. Má það vera að þannig gerist hjá ráðamönnum? Að þeir láti stjórnast af vinskap við hina og þessa? Vissulega varð vinátta Davíðs og Bush til þess að herþoturnar voru lengur á Íslandi, en til hvers? Hvað vannst með því? Frestur? Fyrst Bush er svona góður vinur Davíðs, er þá vináttan ekki gagnkvæm? Má vera að það sé skýringin á því hvers vegna Davíð blandaði hinni friðsælu íslensku þjóð í hernaðaráðtök? Allavega nefndi Hannes Hólmsteinn Gissurarson eina af bókum sínum: Hádegisverðurinn er aldrei ókeypis. Má það vera að Davíð hafi verið að endurgjalda Bush greiðann, eða var það öfugt? Það er sama hvort er, jafn ógeðfellt er hugarfarið.Davíð á fleiri vini en Bush. Kári Stefánsson kom í tvígang fram í þættinum sem sérlegur vinur Davíðs. Sami Kári og allt ætlaði vitlaust að gera vegna ríkisábyrgðar sem Davíð vildi að hann fengi, en Kári afþakkaði vegna andstöðunnar í samfélaginu og sami Kári og hafði það í gegn með aðstoð Davíðs að Alþingi samþykkti lög um miðlægan gagnagrunn á heilbrigðissviði. Sem aldrei varð úr og var kannski aldrei annað en umbúðir. En vináttan hélt, kannski er það aðalatriðið.1. september 2006
Mikil tíðindi eru í útgáfu Blaðsins í dag. Upplag þess hefur verið aukið og er því nú dreift í rétt um eitthundrað þúsund eintökum. Framvegis mun Blaðið berast lesendum að morgni og því er treyst að lesendum muni fjölga verulega. Breytingar eru gerðar á útliti Blaðsins og efnistök verða skýrari. Þar með er lokið við að gera þær breytingar sem var talað um þegar breytingar urðu á ritstjórn Blaðsins fyrir tæpum tveimur mánuðum. Þrátt fyrir tímamót mun Blaðið eigi að síður halda áfram að breytast og þroskast.Blaðið hefur nokkra sérstöðu frá hinum dagblöðunum tveimur. Blaðið mun ekki ætla sér að keppa beint við hin dagblöðin tvö, heldur verða skýr valkostur. Sérstaða þess er nokkur. Blaðið verður áfram alþýðlegt, veitir upplýsingar og gætir að hag neytenda. Blaðið verður hófsamt og ákveðið, sanngjarnt og kjarkað og leitast verður við að í hverju tölublaði verði viðbót við allt það efni sem aðrir fjölmiðlar birta.Í nútímasamfélagi er það þannig að velflestir hafa aðgang að ljósvakafréttum að degi til og á kvöldin og aðgangur Íslendinga að tölvum er meiri en almennt gerist. Þess vegna er aðgangur flestra að almennum fréttum nokkur og stundum mikill. Blaðinu er ekki ætlað að endursegja fréttir sem aðrir fjölmiðlar hafa birt. Það hefur þegar skapað sér sérstöðu og áfram verður haldið á þeirri braut.Mikil og sterk viðbrögð hafa verið við þeim breytingum sem þegar hafa verið gerðar og er það von okkar sem störfum við Blaðið að þær breytingar sem nú líta dagsins ljós mælist einnig vel fyrir. Það er þörf fyrir fjölmiðil sem eykur litróf frétta, sem nálgast fréttir með öðrum hætti en allir hinir, sem er í senn alþýðlegur og skemmtilegur fjölmiðill.En fjölmiðill er ekki bara fréttir. Áfram verður lögð alúð við annarskonar efni. Í dag fylgir Orðlaus Blaðinu og verður svo áfram á hverjum föstudegi. Fastir efnisflokkar verða alla daga, svo sem menning, íþróttir og fleira. Ekki verður dregið úr vægi þessara þátta þrátt fyrir að fréttahlutinn hafi verið aukinn. Með annarri uppröðun efnis og fastari efnistökum mun fjölbreytni aukast og meira verður lagt í vinnslu alls efnis. Takmarkið er augljóst. Blaðið á að hafa sérstöðu, Blaðið á að vera skemmtilegt, fræðandi og ábyrgt.Það er fleira sem breytist en aukið upplag, morgundreifing, útlit og efnistök. Í fyrstu verður mánudagsútgáfu Blaðsins hætt. Þar sem sömu blaðberar dreifa Blaðinu og Morgunblaðinu er ekki unnt að bæta á þeirra vinnu á mánudögum, en þá kemur fasteignablað Morgunblaðsins út og því er vinna blaðbera mikil á mánudögum.Það er von okkar sem störfum við útgáfu Blaðsins að breytingar á dreifingu og efnistökum sem og útlitinu verði til þess að styrkja enn frekar ágætt samband Blaðsins og lesenda.31. ágúst 2006
Aðgerðaleysi er duglegu fólki hættulegt. Eins ef það finnur sér ekki verkefni þó nóg sé að gera. Þannig virðist komið fyrir Birni Bjarnasyni dómsmálaráðherra. Hann lætur einsog hann hafi ekkert þarft að gera og talar fyrir her og leyniþjónustu.Ekki er það svo að af því sem heyrir undir Björn sé allt með þeim ágætum að ráðherrann hafi tíma til dekurverkefna. Flokkur Björns hefur fært honum völd sem eru vandmeðfarin. Meðal þess sem honum er ætlað er ábyrgð á lögreglu og fangelsum. Þar virðist margt í kalda koli. Olíusvikamálið hreyfist á hraða snigilsins, annað hvort vantar getu eða áhuga til að koma málinu á þann hraða sem þarf. Ekki vantar peninga til rannsókna, það hefur sannast í öðrum málum. Sama er að segja um nánast allt sem snýr að fangelsum, þar er vægast sagt allt í kalda koli. Þau er of fá, of þröng, of gömul og fangarnir hafa aðgang að fíkniefnum einsog hvern listir. Í stað þess að taka á því sem brýnast er virðist ráðherrann sitja og móta í huga sér framtíðarmyndir af leyniþjónustum og herjum.Eflaust hefur ráðherrann þungar áhyggjur af Baugsmálinu. Hið opinbera hefur sennilega eytt meira af peningum í það mál en nokkurt annað meint sakamál. Hið opinbera hefur reynt aftur og aftur og engar sakir fengið viðurkenndar, allavega ekki enn. Í stað eirðarleysis og aðgerðaleysis getur Björn látið til sín taka þar sem þörf er á að hann leggi málum lið.Fangelsismálastjóri hefur fengið nóg og hótar að hætta störfum sökum þess hversu illa er staðið að málum. Hann segist hreinlega ekki geta verið ábyrgur fyrir því sleifarlagi sem er á öllu í þeim málaflokki, hefur fengið nóg. Þarna eru ærin verkefni fyrir Björn.Það þarf að styrkja rannsóknina á olíusvikamálinu. Þó ekki væri nema vegna sakborninganna. Þeir eru menn og þeir eiga líka rétt. Það er ekki hægt að gera nokkrum manni það að ganga ár eftir ár meðal fólks og vera sífellt dæmdur af samfélaginu. Til að dæma þá sem breyta rangt eru dómstólar og til að þeir geti dæmt þarf að rannsaka mál, ákæra og dæma. Sakborningar eiga rétt á því að reglur samfélagsins séu virtar og að dómar verði felldir yfir þeim sem hafa brotið af sér. Svo eiga þeir sem eru ítrekað sýknaðir af ákærum hins opinbera líka rétt. Kannski felst sá réttur í því að ráðherrann axli ábyrgð og sjái til þess að þeir valdsmenn sem undir hann heyra virði fólk og fari vel með vald sitt. Allt eru þetta brýn verkefni sem dómsmálaráðherra þarf að taka á og koma áfram. Það er nóg að gera fyrir dómsmálaráðherra og kannski fer best á því að hugmyndir um leyniþjónustu og her bíði þar til ekkert annað er á borði ráðherra.29. ágúst 2006
Jónas Kristjánsson, sem er einn mikilhæfasti fjölmiðlamaður landsins, kallar það rokufréttir þegar mikið er sagt í einni frétt og ekkert framhald verður á málinu. Kenning Jónasar leitar oft á hugann þegar þingmenn gapa og garga fullir vandlætingar vegna einhvers. Nú keppast stjórnarandstæðingar við að mála Valgerði Sverrisdóttur hinum verstu litum. Hún á það svo sem alveg skilið, en öll stóru orðin og allt það mikla sem sagt er vegna Valgerðar og hennar málflutnings er dæmi um rokukenningu Jónasar. Sem fyrr munu þingmennirnir stórmæltu ekki gera neitt annað en hafa stór orð um Valgerði.Kannski geta þeir fátt gert. Þingið er hvort eð fyrir löngu hætt að virka. Á Íslandi er búið að afnema þingræðið og framkvæmdavaldið hefur náð öllum völdum. Eða hvenær henti það síðast að ráðherrar hafi ekki komið málum í gegn, að þingið hafi með sinni vinnu, sinni afstöðu fellt mál frá ráðherrum? Það bara gerist ekki. Þó þingmenn tali um vinnuna sína sem hina mestu alvöru og að þeir séu störfum hlaðnir og beri mikla ábyrgð þá getum við hin ekki séð að svo sé. Meira að segja einn af reyndustu þingmönnunum og reyndur ráðherra hefur sagt að sérfræðiálit eigi ekki erindi til þingmanna, það sé ekki þeirra að skilja orð sérfræðinga. Kristinn H. Gunnarsson er eina þekkta undantekningin, og ekki í fyrsta sinn, en það er annað mál, enda ekki sjálfgefið að hann teljist til stjórnarsinna.Þess vegna er alveg sama í hversu vonda stöðu Valgerður hefur komið sér, hver stjórnarsinninn á eftir öðrum mun gera allt til að verja hana og réttlæta gerðir hennar og orð. Þannig er það og þannig verður það. Vel má vera að einstaka stjórnarandstæðingur á þingi fari mikinn þessa dagana, en það býr ekkert að baki, ekkert. Þó fullyrt sé að ráðherrar í öðrum löndum hefðu sagt af sér, þó sagt sé að Valgerður hafi sýnt fádæma hroka og lítilsvirðingu, er það allt. Engin eftirmál verða og stórlega má efast um að alvara sé að baki öllum fullyrðingunum og öllum stóru orðunum. Það má vel vera að engu breyti hver málstaðurinn er, bara að eftir honum verði tekið. Í veigamestu málum hefur Alþingi ekkert að segja. Frumvörp eru samin í öðrum húsum af öðru fólki. Þau eru kynnt þingmönnum sem fjalla um þau og ná kannski fram einstaka breytingum í einstaka málum. Vilji ráðherranna verður alltaf ofan á. Líka þegar verður að verja þá vegna vitleysunnar sem þeir segja eða gera. Liðsheildin heldur.Upplýsingarnar sem var haldið frá Alþingi hefðu svo sem engu breytt. Það er rétt hjá Valgerði. Davíð Oddsson og Halldór Ásgrímsson voru búnir að semja sín á milli um Kárahnjúkavirkjun. Það dugði í þá daga. Þeir tóku ákvarðanir og fengu stimpla frá Alþingi. Þannig var það. Allar heimsins upplýsingar hefðu engu breytt.Alþingismenn reka upp rokur svo þeir gleymist ekki. En hvað þeir segja gleymist jafnharðan.