Sök bít­ur sek­an

20. október 2006

 Merki­legt að hugsa til baka og rifja upp kjör­tíma­bil­ið 1987 til 1991. Þá mynd­aði Þor­steinn Páls­son rík­is­stjórn með Fram­sókn­ar­flokki og Al­þýðu­flokki. For­menn þeirra flokka, Stein­grím­ur Her­manns­son og Jón Bald­vin Hanni­bals­son, voru aug­ljós­lega aldr­ei sæl­ir í sam­starf­inu. Stein­grím­ur vakti til að mynda þjóð­ar­at­hygli þeg­ar hann, þá starf­andi ut­an­rík­is­ráð­herra, boð­aði til al­menns stjórn­mála­fund­ar þar sem hann sagði ástand efna­hags­mála vera í upp­námi, sagði Róm brenna. Enda fór svo að þeir fé­lag­ar Stein­grím­ur og Jón Bald­vin sprengdu rík­is­stjórn­ina, fóru á bak­við for­sæt­is­ráð­herr­ann og mynd­uðu nýja rík­is­stjórn.Til að það tæk­ist fengu þeir Al­þýðu­banda­lag­ið, und­ir for­ystu Ól­afs Ragn­ars Gríms­son­ar, og Borg­ara­flokk­inn í lið með sér. Svav­ar Gests­son varð ráð­herra í nýrri rík­is­stjórn Stein­gríms Her­manns­son­ar. Fá­ir þing­menn hafa ver­ið harð­ari og mæl­skari í átök­um við and­stæð­inga sína en Svav­ar. Hann var and­stæð­ing­um sín­um erf­ið­ur. Nú hef­ur ver­ið upp­lýst að Strein­grím­ur og Jón Bald­vin sprengdu ekki að­eins rík­is­stjórn Þor­steins Páls­son­ar, held­ur gerðu þeir gott bet­ur. Þeir fyr­ir­skip­uðu rann­sókn­ir á meint­um tengsl­um Svav­ars, sem þá var orð­inn sam­ráð­herra þeirra í nýju rík­is­stjórn­inni, við aust­ur­þýsku leyni­þjón­ust­una, Stasi, sem var hrika­leg og vond. Þeir fé­lag­arn­ir fengu eng­ar upp­lýs­ing­ar um land­ráð eða aðr­ir sak­ir Svav­ars. Ekk­ert hef­ur kom­ið fram sem bend­ir til að Svav­ar hafi á nokk­urn hátt unn­ið fyr­ir er­lend ríki. Ekki frek­ar en í öðr­um mál­um fyrri tíma. All­ar þær síma­hler­an­ir og per­sónu­njósn­ir sem sann­ar­lega voru stund­að­ar hér eiga það sam­merkt að hafa engu skil­að, enga sekt sann­að og að­eins ver­ið byggð­ar á ótta ráð­andi afla hverju sinni. Rann­sókn­ir að beiðni Stein­gríms og Jón Bald­vins eru svo nærri okk­ur í tíma að rétt­ast er að byrja á að leiða fram all­an sann­leika um þær. Er það svo að ráð­herr­ar geti feng­ið emb­ætt­is­mönn­um það verk að fara um heim­inn og tína sam­an gögn fyrri ára í von um að þau komi pól­it­ísk­um and­stæð­ing­um illa? Þarf ekki sér­stak­ar heim­ild­ir til þann­ig skít­verka, eða geta ein­staka ráð­herr­ar fyr­ir­skip­að slíkt og lát­ið rík­ið borga kostn­að­inn án þess að það komi fram í reikn­ings­bók­um eða öðr­um skrám? Ger­ist þetta jafn­vel enn?Jón Bald­vin uppá­stend­ur að sími hans hafi ver­ið hler­að­ur með­an hann var ut­an­rík­is­ráð­herra. Við verð­um að trúa mann­in­um og ganga út frá því sem vísu að hann sé þess full­viss að svo hafi ver­ið. Op­in­ber rann­sókn mun vænt­an­lega leiða fram sann­leik­ann í því máli. Við bíð­um spennt. Hvers vegna Jón Bald­vin gerði ekk­ert með þessa vitn­eskju á sín­um tíma er ann­að mál og sér­stakt. Þá vissi hann af rann­sók­inni sem hann fyr­ir­skip­aði um meint tengsl Ís­lend­inga, og sér­stak­lega Svav­ars Gests­son­ar, við leyni­þjón­ustu Aust­ur-Þýsk­lands. Get­ur ver­ið að það hafi dreg­ið úr vilja Jóns Bald­vins á að láta rann­saka hugs­an­leg­ar síma­hler­an­ir fá­um ár­um síð­ar? Kann að vera, en auð­vit­að verð­ur þetta allt rann­sak­að og nið­ur­stöð­urn­ar munu ým­ist hreinsa ger­end­ur af ásök­un­um eða sanna sekt­ir.

Mað­ur að meiri

 

19. október 2006 Gylfi Arn­björns­son, fram­kvæmda­stjóri Al­þýðu­sam­bands­ins, hef­ur dreg­ið fram­boð sitt í próf­kjöri Sam­fylk­ing­ar­inn­ar til baka. Þess­ari ákvörð­un Gylfa ber að fagna. Hann hef­ur veiga­meira hlut­verki að gegna sem fram­kvæmda­stjóri Al­þýðu­sam­bands­ins en sem einn af sex­tíu og þrem­ur þing­mönn­um þjóð­ar­inn­ar. Hjá Al­þýðu­sam­band­inu hafa verk skip­ast þann­ig að Gylfi hef­ur ver­ið helsti tals­mað­ur þess og ef­laust þýð­ing­ar­mesti starfs­mað­ur­inn.Senni­lega hef­ur aldr­ei ver­ið meiri þörf en nú á því að Al­þýðu­sam­band­ið verði haf­ið yf­ir alla flokka­drætti. Al­þýðu­sam­band­ið hef­ur tek­ið al­gjöra for­ystu í verð­lags­eft­ir­liti og fram­lag þess er stór­kost­legt. Vegna vænt­an­legra leið­rétt­inga á mat­ar­verði er þörf­in fyr­ir verð­lags­vakt brýnni nú en nokkru sinni. Þess vegna skipt­ir all­an al­menn­ing svo miklu að Al­þýðu­sam­band­ið standi sig í þeirri vinnu sem fram­und­an er og gefi ekki á sér högg­stað. Hér á þess­um stað var vik­ið að þessu fyr­ir fá­um dög­um. Þá stóð eft­ir­far­andi. „Al­þýðu­sam­band­ið hef­ur stað­ið sig vel á verð­lags­vakt­inni síð­ustu ár. Sá hæng­ur er á að fram­kvæmda­stjóri sam­bands­ins og helsti tals­mað­ur þess er sjálf­ur í fram­boði og hann get­ur ekki gegnt báð­um hlut­verk­um sam­tím­is og fyr­ir það geld­ur Al­þýðu­sam­band­ið næstu vik­ur og næstu mán­uði nái fram­kvæmda­stjór­inn ár­angri í próf­kjöri. Ekk­ert hef­ur kom­ið fram sem bend­ir til að Al­þýðu­sam­band­ið hygg­ist bregð­ast við skert­um trú­verð­ug­leika. Þetta er al­vont þar sem Al­þýðu­sam­band­ið er nauð­syn­leg­ur þátt­tak­andi í eft­ir­liti kom­andi vikna og mán­aða.”Nú hef­ur Gylfi Arn­björns­son stig­ið til baka og von­andi tekst hon­um að leiða sinn hóp áfram í krefj­andi verk­efn­um næstu mán­aða. Svo miklu skipt­ir að eft­ir­gjöf rík­is­valds­ins skili sér til þeirra sem eiga að njóta ávinn­ings­ins, en hverfi ekki til fram­leið­enda og selj­enda. Tak­ist Al­þýðu­sam­band­inu og öðr­um sem mál­ið varð­ar að gæta þess að ávinn­ing­ur­inn skili sér alla leið verð­ur hag­ur fjöl­skyldn­anna í land­inu svo miklu betri. Verð­tryggð lán verða hag­stæð­ari á sama tíma og nauð­syn­leg­ustu vör­ur hvers heim­il­is, það er mat­ur­inn, verða á öðru og betra verði.Það skipt­ir svo miklu máli að all­ir legg­ist á eitt, líka að Gylfi Arn­björns­son geri það af fullu afli. Það mun­ar um minna. Það eru næg­ir til að berj­ast um fá þing­sæti, og völd og áhrif ein­stakra þing­manna eru ekki mik­il. Þing­ræð­ið hef­ur stór­skað­ast og fram­kvæmda­vald­ið hef­ur eflst að sama skapi. Með­an svo er skipt­ir miklu að þeir Ís­lend­ing­ar ut­an þings, sem geta haft áhrif á þró­un sam­fé­lags­ins með störf­um sín­um og áhrif­um, standi í ístað­inu og veiti að­hald, ekki bara rík­is­stjórn­inni, held­ur einn­ig at­vinnu­líf­inu. Það eru meiri og krefj­andi störf sem bíða ut­an þings en inn­an.

Borg­um meira

18. október 2006

 Land­bún­að­ar­ráð­herra hef­ur kveð­ið upp dóm, sem verð­ur ekki áfrýj­að fyrr en í vor þeg­ar kos­ið verð­ur til Al­þing­is. Land­bún­að­ar­ráð­herra úti­lok­ar að mjólk­ur­fram­leið­end­ur hagi sér ein­sog aðr­ir selj­end­ur vöru og þjón­ustu verða að gera á okk­ar dög­um. Land­bún­að­ar­ráð­herra mær­ir mjólk­ur­fram­leið­end­ur og vegna þess hversu góð­ir menn ráða þar komi ekki til greina að þeir lúti nú­tíma­lög­mál­um.Enda ganga mjólk­ur­fram­leið­end­ur á lag­ið og for­stjóri MS seg­ir í Blað­inu í dag að mjólk­ur­iðn­að­ur­inn sé ekki und­ir sam­keppni bú­inn. „Við þurf­um nokk­urra ára und­ir­bún­ing. Ég hef ver­ið hér í eitt ár og hef með­al ann­ars ver­ið að búa fyr­ir­tæk­ið und­ir sam­keppni. Áð­ur var ég í sjáv­ar­út­veg­in­um í 20 ár og þekki þess vegna sam­keppni vel,” seg­ir Guð­brand­ur Sig­urðs­son for­stjóri. Hann var að svara at­huga­semd­um Finns Árna­son­ar for­stjóra Haga sem hann við­hafði í Blað­inu í gær.,,Þeg­ar litla mjólk­ur­fyr­ir­tæk­ið Mjólka fór að fram­leiða feta­ost fóru af­urða­stöðv­ar að greiða bænd­um hærra verð fyr­ir mjólk­ina og verð á feta­osti lækk­aði til neyt­enda. Það er ljóst hvað sam­keppni hef­ur í för með sér fyr­ir neyt­end­ur,” sagði Finn­ur. Verð­lagn­ing á mjólk­ur­vör­um er nú op­in­ber með þátt­töku BSRB og ASÍ. ,,Ann­að­hvort ættu fyr­ir­tæk­in í mjólk­ur­iðn­að­in­um að vera und­ir sömu lög­um og regl­um og önn­ur fyr­ir­tæki í land­inu eða sam­ein­ast í eitt sterkt fyr­ir­tæki og tak­ast þá á við er­lenda sam­keppni,” legg­ur hann áherslu á. Sam­kvæmt breyt­ing­um á bú­vöru­lög­um frá 2004 er mjólk­ur­sam­lög­um heim­ilt að hafa með sér verð­sam­ráð, skipta með sér mark­aði og sam­ein­ast án af­skipta sam­keppn­is­yf­ir­valda. For­stjóri MS horf­ir meira fram á við en ráð­herr­ann og seg­ist gera ráð fyr­ir að for­rétt­ind­un­um ljúki. ,,Það er mat mitt að við eig­um eft­ir að standa frammi fyr­ir sam­keppni við mjög stóra að­ila í fram­tíð­inni.”Þeg­ar Sam­keppn­is­eft­ir­lit­ið fann að sér­rétt­ind­un­um var svar ráð­herr­ans hefð­bund­ið, ein eða tvær setn­ing­ar sem hafa ekki mik­ið gildi. Hann kaus að segja að Sam­keppn­is­eft­ir­lit­ið hefði brugð­ið sér í stjórn­mál og fannst það bara ekk­ert fínt, að sett væri út á lög­gjöf sem hann sjálf­ur hef­ur ef­laust lagt meira á sig en aðr­ir til að láta verða að veru­leika. Það hef­ur ekki dreg­ið úr vilja og krafti ráð­herr­ans, þeg­ar hann vildi að mjólk­ur­selj­end­ur lifðu við önn­ur kjör en aðr­ir Ís­lend­ing­ar, að for­rétt­ind­in eru greidd af fólk­inu í land­inu, ekki af ráð­herr­an­um eða rík­is­stjórn­inni og ekki af þeim sem njóta for­rétt­ind­anna.Vegna fjar­lægð­ar má halda að ís­lensk­ur land­bún­að­ur hafi mik­ið for­skot, eink­um í mjólk­ur­iðn­aði. Ný­mjólk og fleiri af­urð­ir eru því marki brennd að fersk­leiki skipt­ir hvað mestu máli og þess vegna er nokk­uð víst að ekki stend­ur til hörð sam­keppni í sölu ný­mjólk­ur, frek­ar í ost­um og öðr­um þann­ig vör­um. Þess vegna eru hags­mun­ir selj­end­anna ekki nærri eins mikl­ir og ef hægt væri að keppa við þá um all­ar vör­ur.

Sókn

17. október 2006

 Að­eins eru liðn­ir rúm­ir þrír mán­uð­ir frá því mikl­ar breyt­ing­ar voru gerð­ar á Blað­inu. Út­lit þess og inni­hald var end­ur­skoð­að og því nán­ast gjör­breytt. Fram að þeim tíma hafði Blað­ið mælst um­tals­vert minna en hin dag­blöð­in þrjú og marg­ir voru þess full­viss­ir að út­gáfa Blaðs­ins ætti sér varla fram­tíð. Nú, fá­um vik­um eft­ir breyt­ing­arn­ar sem voru gerð­ar í byrj­un júlí í sum­ar, er stað­an allt önn­ur. Lands­lag dag­blaða á Ís­landi hef­ur tek­ið stakka­skipt­um. Það sýn­ir nýj­asta könn­un­in um lest­ur dag­blaða. Ekki er leng­ur hægt að tal­a um að eitt dag­blað sé minna en önn­ur.Blað­ið hef­ur sér­stöðu frá hin­um dag­blöð­un­um tveim­ur. Það er stefn­an að hafa Blað­ið al­þýð­legt og neyt­enda­vænt. Það virð­ist hafa geng­ið eft­ir, alla­vega er stað­reynd­in sú að fólk sem ekki las Blað­ið áð­ur en því var breytt les það nú alla út­gáfu­daga. Aukn­ing í lestri Blaðs­ins er mik­il og hún er alls stað­ar. Hvar sem er á land­inu, hjá báð­um kynj­um og í öll­um ald­urs­hóp­um. Senni­lega eru eng­in dæmi um eins stórt stökk í lestri nokk­urs blaðs og hjá Blað­inu frá könn­un­inni sem gerð var í vor og svo þeirri sem gerð var í sept­emb­er. Mik­il og gleði­leg vinna fjölda starfs­fólks ligg­ur að baki breyttu blaði og það fagn­ar nú.Eitt af því sem sett var á odd­inn við breyt­ing­arn­ar í júlí var að gera Blað­ið að kosti fyr­ir yngri les­end­ur. Sem dæmi má nefna að í könn­un sem gerð var í vor voru les­end­ur á aldr­in­um tutt­ugu til tutt­ugu og níu ára að­eins um sautj­án pró­sent. Nú hef­ur þeim fjölg­að mik­ið, meira en tvö­fald­ast og mæl­ist nú rétt inn­an við fjöru­tíu pró­sent. Þessi aukn­ing hlýt­ur að telj­ast sér­stök, ef ekki ein­stök.Fram­und­an er mik­il vinna við að byggja Blað­ið enn frek­ar upp, auka það að gæð­um og les­efni. Þrátt fyr­ir að Blað­ið sé oft­ast að­gangs­harð­ara en önn­ur blöð, gangi lengra en þau, á það ekki í úti­stöð­um við neinn og eng­in klögu­mál hafa kom­ið upp. Haft er að leið­ar­ljósi að gæta sann­girni og hóf­semi án þess að slá af kröf­um sem að­gangs­hörð blaða­mennska ger­ir til upp­lýsts frétta­mið­ils. Þess­ari nálg­un hafa les­end­ur tek­ið vel og auk­ið lest­ur Blaðs­ins svo eft­ir er tek­ið.Blað­ið hef­ur kapp­kost­að að auka um­fjöll­un um menn­ingu og sér­stak­lega les­efni fyr­ir yngri les­end­ur. Hvort tveggja hef­ur mælst vel fyr­ir og nið­ur­stöð­ur síð­ustu rann­sókna sýna að fín­ar und­ir­tekt­ir eru byggð­ar á mikl­um lestri fólks. Vit­andi af því eru næstu skref ekki að­eins eitt­hvað sem þarf að vinna, held­ur verk sem tek­ist verð­ur á við af gleði og vissu. Hefj­ast verð­ur handa strax og bæta við það sem vel hef­ur ver­ið gert. Rit­stjórn Blaðs­ins veit hvaða skref á að taka næst og les­end­urn­ir verða þeirra var­ir strax á næstu vik­um. Blað­ið mun auk­ast og efl­ast. Síð­ustu rann­sókn­ir eru sem byr í segl­in.

Öll á vakt

13. október 2006

 Al­þýðu­sam­band­ið, hin svefn­sæknu Neyt­enda­sam­tök, fjöl­miðl­ar, rík­is­vald­ið og all­ur al­menn­ing­ur verða að byrja að und­ir­búa eft­ir­lit með mat­væla­verði, en breyt­ing­ar á toll­heimtu og skatt­heimtu rík­is­ins taka gildi 1. mars. Ekki má bíða stund­inni leng­ur með að hefja und­ir­bún­ing þess að tryggja að ávinn­ing­ur­inn sem á að koma til al­menn­ings með breyt­ing­un­um skili sér þang­að. Uppi er to­tryggni í garð versl­un­ar­manna og ef þeir vilja verj­ast henni með sóma eiga þeir að óska þess að vera með í því verð­lags­eft­ir­liti sem brýnt er að fari af stað strax.Al­þýðu­sam­band­ið hef­ur stað­ið sig vel á verð­lags­vakt­inni síð­ustu ár. Sá hæng­ur er á að fram­kvæmda­stjóri sam­bands­ins og helsti tals­mað­ur þess er sjálf­ur í fram­boði og hann get­ur ekki gegnt báð­um hlut­verk­um sam­tím­is og fyr­ir það geld­ur Al­þýðu­sam­band­ið næstu vik­ur og næstu mán­uði nái fram­kvæmda­stjór­inn ár­angri í próf­kjöri. Ekk­ert hef­ur kom­ið fram sem bend­ir til að Al­þýðu­sam­band­ið hygg­ist bregð­ast við skert­um trú­verð­ug­leika. Þetta er al­vont þar sem Al­þýðu­sam­band­ið er nauð­syn­leg­ur þátt­tak­andi í eft­ir­liti kom­andi vikna og mán­aða.Neyt­enda­sam­tök­in eru ann­að hvort lífs eða lið­in, ef þau eru lífs þá er mátt­ur þeirra lít­ill og allt ann­ar en var fyr­ir fá­um ár­um. Það er þörf fyr­ir öfl­ug sam­tök neyt­enda. Tals­mað­ur neyt­enda er allt ann­að en frjáls fé­lags­skap­ur fólks. Ef lít­ið líf er í Neyt­enda­sam­tök­un­um þarf ann­að hvort að blása lífi í þau eða að neyt­end­ur, það er all­ur al­menn­ing­ur, finni sér ann­an far­veg til að gæta hags­muna sinna. Þörf­in er mik­il.Fjöl­miðl­arn­ir eru mis­vel und­ir það bún­ir að veita það að­hald sem þarf til að tryggja að upp­lýs­ing­ar um hvern­ig vöru­verð breyt­ist, þeg­ar rík­ið slak­ar á klón­um, skili sér til fólks og það geti þá mynd­að sér skoð­an­ir og tek­ið af­stöðu til þess sem kann að ger­ast. Hver og einn verð­ur að gera það sem hann get­ur, það mun­ar svo sem um allt. Rík­is­vald­ið hlýt­ur að bera ábyrgð þó það sé ekki fyrsti kost­ur í vakt­skip­an al­menn­ings. Þar skipt­ir hver og einn meira máli, það er hvert og eitt okk­ar. Við, neyt­end­ur, verð­um að nota það besta sem Al­þýðu­sam­band­ið ger­ir og Neyt­enda­sam­tök­in og fjöl­miðl­ar til að standa vakt­ina og gæta þess að ávinn­ing­ur breyt­ing­anna verði okk­ar, ekki fram­leið­enda eða selj­enda. Það er okk­ar að kalla eft­ir að versl­un­in og fram­leið­end­ur taki ekki til sín það sem er ekki þeirra. Það er þeirra og okk­ar að reka til baka full­yrð­ing­ar efa­semda­fólks um að ekki sé hægt að lækka, eða rétt­ara sagt að leið­rétta mat­ar­verð á Ís­landi, vegna þess að hér komi vont fólk að, fólk sem tek­ur til sín það sem því ekki ber. Stönd­um vakt­ina og sjá­um til þess að hér verði enn betra að búa eft­ir 1. mars.