Kæri Jón

 

Jón Sig­urðs­son, for­mað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins, hef­ur sagt það mis­tök að lýsa yf­ir stuðn­ingi við inn­rás­ina í Ír­ak. Það vissu svo sem all­ir, en hitt er merki­legra sem Jón hef­ur sagt, að ákvörð­un­in hafi ver­ið tek­in af Dav­íð Odds­syni og Hall­dóri Ás­gríms­syni án alls sam­ráðs, jafn­vel án sam­ráðs við aðra í rík­is­stjórn­inni. Þessu hef­ur svo sem oft ver­ið hald­ið fram. Ráð­herr­ar hafa ekki stað­fest grun­inn en nú hef­ur for­mað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins geng­ið fram fyr­ir skjöldu og við­ur­kennt mis­notk­un tveggja manna á ís­lensku þjóð­inni og kjörn­um full­trú­um henn­ar. Að þeir hafi ekki einu sinni hirt um að ræða við ut­an­rík­is­mála­nefnd Al­þing­is sýn­ir virð­ingu þeirra fyr­ir þing­ræð­inu. Er of gróft að segja að þeir hafi nið­ur­lægt þing­ið?En fyrst Jón Sig­urðs­son er byrj­að­ur að tal­a með þess­um hætti er ekki úr vegi að leita fleiri svara hjá hon­um. Þess vegna er spurt: Kæri Jón, get­ur þú upp­lýst hvaða um­ræð­ur voru í rík­is­stjórn áð­ur en sam­þykkt var að leggja fram frum­varp um of­ur­eft­ir­laun þeirra Dav­íðs og Hall­dórs og nokk­urra ann­arra? Vissu­lega varst þú ekki í rík­is­stjórn þá, Jón, ekki frek­ar en þeg­ar þeir fé­lag­ar settu okk­ur á lista vilj­ugra inn­rás­ar­þjóða. Þú kannt að verða þér úti um svör­in og hef­ur að­stöðu til þess. Má vera, ein­sog svo marga grun­ar, að Dav­íð og Hall­dór hafi átt fundi með for­ystu­mönn­um stjórn­ar­and­stöðu­flokk­anna áð­ur en mál­ið var kynnt í rík­is­stjórn og sam­ið um fram­gang þess þar, eða var það kannski aldr­ei kynnt í rík­is­stjórn, eða kannski aldr­ei rætt af öðr­um ráð­herr­um eða við aðra ráð­herra? Má vera, kæri Jón, að tveir menn hafi ekki að­eins lýst yf­ir stríðs­stuðn­ingi okk­ar allra, held­ur hafi þeir líka upp á sitt ein­dæmi skammt­að sér ríku­leg eft­ir­laun?Kæri Jón, það er eitt enn. Má vera að fjöl­miðla­frum­vörp­in, þau fyrstu, hafi ver­ið sama marki brennd? Þar hafi tveir menn, það er Dav­íð og Hall­dór, þrykkt mál­um áfram án þess að leita sam­þykk­is í þing­flokk­um og eða í rík­is­stjórn? Má það vera?En fyrst þú hef­ur upp­lýst okk­ur um að ekk­ert sam­ráð var haft áð­ur en stuðn­ingi var lýst yf­ir við inn­rás­ina í Ír­ak, lang­ar marga að vita hvað þér þyk­ir um þá sam­flokks­menn þína, og núna nána samst­arsf­menn, sem hafa til þessa ekki vilj­að segja sög­una ein­sog þú ger­ir nú. Kæri Jón, má vera að þér þyki það í lagi, eða kalla fyrri svör þess fólks á nán­ari skoð­un? Þar sem þú hef­ur lýst því yf­ir að rang­lega hafi ver­ið stað­ið að sam­þykkt­inni á sín­um tíma, væri gott að vita hvort þeir sem ekk­ert sögðu og ekk­ert gerðu beri ekki líka ábyrgð. Var ekki rétt af því fólki að segja eitt­hvað, mót­mæla, kvarta und­an fram­komu þeirra fé­laga Dav­íðs og Hall­dórs? Er ekki ábyrgð fólg­in í að­gerða­leysi ráð­herra? Hvað finnst þér um það, kæri Jón?

Rík­is­flokk­arn­ir

Það ber að var­ast þeg­ar stjórn­mála­flokk­arn­ir eru sam­mála um fyr­ir­greiðslu til handa sjálf­um sér úr al­manna­sjóð­um. Þann­ig stefndi í sam­þykkt allra flokka um of­ur­eft­ir­laun val­inna stjórn­mála­manna, en for­ystu­menn allra flokka höfðu náð sam­eig­in­legri lend­ingu í of­ur­eft­ir­laun­un­um þeg­ar var­úð­ar­bjöll­ur ut­an þings hringdu, stjórn­ar­and­stað­an tók við sér, sner­ist hug­ur og var á móti þeg­ar for­rétt­ind­in voru sam­þykkt.Nú hafa starfs­menn stjórn­mála­flokk­anna kom­ið sér sam­an um háa greiðslu úr al­manna­sjóð­um. Til­lög­ur þeirra verða sam­þykkt­ar af kjörn­um full­trú­um okk­ar. Við­bót­ar­greiðsl­ur til stjórn­mála­flokka eru gjald okk­ar hinna svo sam­þykkt verði að bók­hald þeirra lúti sömu lög­mál­um og bók­hald ann­arra fé­laga og fyr­ir­tækja.Sjálf­stæð­is­menn hafa lengst­um ver­ið drag­bít­ar þess að bók­hald flokka verði op­in­bert, hafa sagt það geta skað­að lýð­ræð­ið. Nú seg­ir frá­far­andi fram­kvæmda­stjóri flokks­ins, Kjart­an Gunn­ars­son, að hann hafi fall­ist á hug­mynd­irn­ar þar sem hann ótt­ist að ein­staka fyr­ir­tæki kaupi sér pól­it­ísk áhrif, en gert er ráð fyr­ir að fyr­ir­tæki eða fyr­ir­tækja­sam­stæða megi ekki kosta meiru til en 300 þús­und­um til flokka og fram­lags­ins verði get­ið í bók­haldi.Það er ekk­ert víst að það sé betra að flokk­ar megi að­eins þiggja 300 þús­und frá hverju fyr­ir­tæki og fái þess í stað mynd­ar­legt fram­lag úr al­manna­sjóð­um. Það hef­ur eng­inn beð­ið um að flokk­arn­ir fái meira frá rík­inu, frek­ar að þeim verði gert að sýna hverj­ir borga og hversu mik­ið. Það er síð­an kjós­enda, fjöl­miðla og ann­arra að veita að­hald, fylgj­ast með hvort gef­end­urn­ir fái greitt með fyr­ir­greiðslu og telj­ist þá jafn­vel frek­ar kaup­end­ur flokka en styrkj­end­ur.Vilji flokk­anna verð­ur of­an á og þá um leið tak­marka þeir mjög mögu­leika nýrra fram­boða sem verða að sæta sömu tak­mörk­un­um og þeir flokk­ar sem fyr­ir eru, en njóta ekki fram­lags al­manna­sjóða, nema að því til­skildu að vel gangi og þá á að koma eft­ir­ágreiðsla. Með rök­um er líka hægt að segja að ver­ið sé að taka mið af kvóta­kerf­inu og veiði­reynsl­unni, erf­itt verð­ur fyr­ir nýja flokka og ný fram­boð að berj­ast við rík­is­flokk­ana fimm. Ný­lið­um verð­ur gert erf­itt fyr­ir.Vissu­lega er þörf á að flokk­ar og fram­boð geti starf­að og kom­ið sjón­ar­mið­um sín­um á fram­færi, en það þarf ekki að vera þörf á að það verði gert með meira fram­lagi al­manna­sjóða. Kraf­an var um að flokk­arn­ir og stjórn­mála­menn verði að sýna hvað­an þeir fá tekj­ur og hvort þeir þurfi að end­ur­greiða. Sú lausn að sækja meiri pen­inga í al­manna­sjóði lýs­ir best þeim sem þang­að sækja.

 

West Ham

Það er ekki lítið inngrip þeirra félaga, Eggerts Magnússonar og Björgólfs Guðmundssonar

í líf okkar West Ham stuðningsmanna á Íslandi. Hvort þeir trúa eða ekki, sem halda með öðrum enskum félögum, þá hefur verið einstakt að styðja West Ham. Hreint frábært.

Nú er nauðsyn að venjast tengingu við Ísland, það breytir ýmsu. Það var fyrir fjörutíu árum, árið 1966 sem Englendingar urðu heimsmeistarar að ég og Egill bróðir ákváðum að West ham yrði okkar félag á Englandi, við vorum ungir, ég 12 ára og hann 10. Við völdum West Ham þar sem við töldum það vera vesturbæjarlið, rétt einsog KR, okkar lið á Íslandi. Elsti bróðirinn, Hafsteinn, hafði fallið fyrir Man U, einkum vegna Georges Best. Sá yngsti, Gunnar Smári, var aðeins fimm ára og elti mig og Egil. Þannig erum við þrír af fjórum albræðrunum West Ham stuðningsmenn.

Við fórum allir fjórir í fyrra. ásamt jafn mörgum afkomendum, á Upton Park og sáum West Ham tapa   fyrir Man u, 2-1. Fyrsti leikurinn eftir andlát Georges Best.

Jæja, þegar við Egill urðum þess varir að West Ham var ekki vesturbæjarfélag, var ekki aftur snúið. Bobby Moore, Geoff Hurst og Martin Peters sáu um það. Síðan hefur verið einsaklega gaman að vera í West Ham, þess vegna er ábyrgð þeirra Eggerts og Björgólfs mikil. Það er ekki spennandi að hugsa til þess að félagið verði tískubóla á Íslandi og álagið af því að vera stuðningsmaður verður meira. En hvað um það; áfram West Ham United.

Fór í fýlu

Merki­leg­ur mað­ur, vara­þing­mað­ur­inn Valdi­mar Le­ó Frið­riks­son, sem hef­ur sagt skil­ið við Sam­fylk­ing­una. Það er ekk­ert merki­legt við að Valdi­mar Le­ó fari frá Sam­fylk­ing­unni, það gera ef­laust marg­ir fleiri og aðr­ir koma í stað­inn, ein­sog geng­ur. Það sem er merki­legt við brott­hvarf Valdi­mars Le­ós er það að hann tek­ur með sér eitt þing­sæti, þing­sæti sem hann var aldr­ei kjör­inn til og fékk til ráð­stöf­un­ar þar sem tveir aðr­ir vildu ekki eða gátu ekki set­ið í því. Þess vegna er merki­legt að heyra vara­mann­inn segja að sér hafi ver­ið hafn­að í próf­kjöri, hann hafði í raun aldr­ei ver­ið kjör­inn. Náði sjötta sæti fyr­ir fjór­um ár­um, sem seint telst sér­stak­lega merk­ur ár­ang­ur. Þar sem Valdi­mar Le­ó komst á þing eft­ir króka­leið­um og um­boðs­lít­ill er kannski eins gott að hann hef­ur ekki telj­andi áhrif, hvort sem hann er í Sam­fylk­ing­unni eða ekki. Stað­an væri önn­ur ef lands­stjórn­in stæði eða félli með af­stöðu vara­manns­ins.Það er ekk­ert nýtt að þing­menn yf­ir­gefi flokka sína og kjósi ým­ist að róa ein­ir eða ganga til liðs við aðra flokka. Það er ekki sama hvern­ig það er gert eða af hvaða ástæð­um. Gunn­ar Ör­lygs­son hætti í Frjáls­lynda flokkn­um fyrr á þessu kjör­tíma­bili og gekk í Sjálf­stæð­is­flokk­inn, hætti í stjórn­ar­and­stöðu og gerð­ist stuðn­ings­mað­ur rík­is­stjórn­ar­inn­ar. Þing­flokk­ur Sjálf­stæð­is­flokks­ins tók Gunn­ari feg­ins hendi, en al­menn­ir flokks­menn ekki og hann fékk slæma út­reið í próf­kjöri og pól­it­ísk fram­tíð hans virð­ist eng­in vera. Svip­að gerð­ist með Valdi­mar Le­ó Frið­riks­son. Hann var kall­að­ur inn á þing sem ann­ar vara­mað­ur og hafði þess vegna veikt um­boð. Valdi­mar Le­ó virt­ist ekki hafa neitt við sam­starf­ið við flokks­fé­laga sína á þingi að at­huga. Hann kol­féll í próf­kjöri og eft­ir það komu skýr­ing­ar, til dæm­is um gagns­leysi próf­kjöra. Allt sem vara­mað­ur­inn hef­ur sagt lýs­ir því einu að hann er í fýlu, fékk slæma kosn­ingu og gat ekki tek­ið nið­ur­stöð­unni.Krist­inn H. Gunn­ars­son er enn í Fram­sókn­ar­flokkn­um, sem reynd­ar er mjög at­hygl­is­vert þeg­ar tek­ið er til­lit til alls sem hann hef­ur sagt um þann flokk og fólk­ið sem stýr­ir hon­um og stefn­una sem flokk­ur­inn fylg­ir. Af þeim fáu dæm­um sem hér hafa ver­ið tek­in er mun­ur á Gunn­ari Ör­lygs­syni og Valdi­mar Le­ó Frið­riks­syni. Gunn­ar var kjör­inn á þing, en Valdi­mar Le­ó ekki. Enn meiri mun­ur er á Kristni H. Gunn­ars­syni og Valdi­mar Leó. Krist­inn hef­ur lengi tal­að á þeim nót­um sem hann nú ger­ir og hef­ur sótt um­boð til fé­laga í Fram­sókn­ar­flokkn­um, þar sem hann starf­ar enn, eða rétt­ara sagt er enn.Það er ekki hægt að trúa Valdi­mar Le­ó Frið­riks­syni um neitt ann­að en að hann er í fýlu og hún kem­ur fram með þess­um hætti. Þing­menn ráða för sinni úr flokk­um og í flokka. Hér hef­ur það gerst að einn mað­ur, sem hef­ur ekki einu sinni beint um­boð kjós­enda, kýs að starfa einn sök­um þess að hon­um var hafn­að. Hvorki Gunn­ar Ör­lygs­son né Valdi­mar Le­ó Frið­riks­son breyta neinu með vista­skipt­un­um, ekki frek­ar en þeir gerðu með veru sinni þar sem þeir voru. Það er kannski það merki­lega.

Lög­reglu­for­ing­inn og al­þing­is­mað­ur­inn

Arn­ar Jens­son lög­reglu­for­ingi hef­ur áhyggj­ur af því að efn­að fólk, sem sæt­ir ákær­um, geti bor­ið hend­ur fyr­ir höf­uð sér af meiri krafti en ör­yr­kjar og ein­stæð­ir for­eldr­ar. Und­ir þetta sjón­ar­mið Arn­ars tók al­þing­is­mað­ur­inn Pét­ur Blön­dal í spjall­þætti og sagði vara­samt þeg­ar ákært fólk borg­ar mik­ið fyr­ir varn­ir. Hann sagði sak­laust fólk, sem sæt­ir ákæru, eiga að mæta fyr­ir dóm­ara og segj­ast sak­laust. Meira þurfi sak­laust fólk ekki.Ef sjón­ar­mið Pét­urs eru al­menn á Al­þingi munu Arn­ar Jens­son og þeir sem hugsa ein­sog hann eiga auð­velt með að fá lög­um breytt þann­ig að skorð­ur verði sett­ar á varn­ir þeirra sem sæta ákær­um, sama hvort fólk er sak­laust eða sekt. Merki­legt er að heyra menn ein­sog einn af æðstu starfs­mönn­um rík­is­lög­reglu­stjóra og al­þing­is­mann finna að því að ákært fólk leiti leiða til að verja sig og borgi mik­inn kostn­að af vörn í op­in­ber­um refsi­mál­um. Áfram kem­ur fram hörð gagn­rýni á dóms­kerf­ið. Dav­íð Odds­son sagði ný­ver­ið dóms­kerf­ið að­eins ráða við gæslu­varð­hald­súr­skurði og sjoppu­rán og nú bæt­ir Arn­ar Jens­son um bet­ur og seg­ir dóm­ara jafn­vel ótt­ast ríkt og öfl­ugt ákært fólk. Þessu neita dóm­ar­ar. En eru full­yrð­ing­ar um van­hæfi dóm­stóla ekki al­vöru­mál? Er ekki al­vöru­mál þeg­ar al­þing­is­mað­ur og lög­reglu­for­ingi eru sam­mála um að ákært fólk eigi að hafa tak­mark­að­ar leið­ir til að verj­ast ákær­um? Eða skipta öll þessi orð engu máli í ljósi þess hverj­ir sögðu þau?Enn og aft­ur tek­ur Baugs­mál­ið sviðs­ljós um­ræðna um op­in­ber refsi­mál. Nú er það Arn­ar Jens­son sem set­ur það mál í kast­ljós­ið. Merki­legt af hon­um að velja það mál þeg­ar hann fjall­ar um varn­ir ákærðs fólks og hvort ekki eigi að setja skorð­ur við því hvern­ig fólk verst op­in­ber­um refsi­ákær­um. Það mál sem Arn­ar og fé­lag­ar lögðu af stað með er fall­ið. Það féll vegna þess að ákær­urn­ar héldu ekki. Eng­inn er þess um­kom­inn í dag að segja til um hversu stór­an þátt öfl­ug­ar og dýr­ar varn­ir sak­born­inga eiga í þeirri nið­ur­stöðu eða hvað slæ­leg vinnu­brögð Arn­ars og fé­laga vógu þungt. Víst er að mála­til­bún­að­ur Arn­ars og fé­laga hans reynd­ist hald­laus og það litla sem eft­ir er af mál­inu, eft­ir ára­lang­ar rann­sókn­ir þar sem ekk­ert hef­ur ver­ið til spar­að, er nú í hönd­um ann­arra en þeirra sem hófu leik­inn. Upp­haf­legu rann­sak­end­urn­ir og ákær­end­urn­ir eru ekki leng­ur þátt­tak­end­ur. Kannski tókst öfl­ug­um verj­end­um að forð­ast rétt­ar­slys. Kannski þurfti ekki verj­end­ur til og kannski hefði að­ferð Pét­urs Blön­dal dug­að, það er að ákærða fólk­ið hefði bara sagt við dóm­ar­ana að það væri sak­laust.Þar sem lög­reglu og ákær­end­um er fal­ið mik­ið vald er ekki nokk­ur leið að taka und­ir með lög­reglu­for­ingj­an­um um að skorð­ur verði sett­ar við því með hvaða hætti ákært fólk get­ur var­ist. Það er vand­með­far­ið vald sem ákær­end­ur hafa og það hlýt­ur að vera krafa allra að þeir sem sæta ákær­um, eink­um og sér í lagi sak­laust fólk, megi og eigi að gera allt sem það get­ur í bar­átt­unni við hið mikla vald til að leiða fram sak­leysi sitt.

Lög­reglu­for­ing­inn og sið­ferð­is­mörk­in

Lög­reglu­for­ing­inn Arn­ar Jens­son skrif­ar grein í Morg­un­blað­ið í gær þar sem hann strá­ir efa­semd­um um heið­ar­leika Blaðs­ins. Til­efn­ið er frétta­út­tekt Blaðs­ins um sér­tæk­ar að­ferð­ir lög­regl­unn­ar. Arn­ar er þess full­viss að frétta­út­tekt­in hafi ver­ið unn­in til þess eins að draga úr gildi hans sem vitn­is í Baugs­mál­inu. Rök lög­reglu­for­ingj­ans eru tær og klár, rit­stjóri Blaðs­ins er bróð­ir manns sem hef­ur „hald­ið ut­an­um fjöl­miðla­fyr­ir­tæki Baugs”. Frek­ari sann­an­ir virð­ist lög­reglu­for­ing­inn ekki þurfa, sest nið­ur og full­yrð­ir á prenti að þann­ig sé þetta. Blað­ið hafi ver­ið not­að af Baugi til að rýra trú­verð­ug­leika Arn­ars. Sé það rétt hjá Arn­ari að Blað­ið hafi með ein­hverj­um hætti opn­að dyr efa­semda, þá er það jafn ljóst að Arn­ar gekk inn um dyrn­ar, óboð­inn, með grein sinni sem reynd­ar ger­ir það helst að kalla á spurn­ing­ar og svör. Svör­in hef­ur hann en spurn­ing­arn­ar hver sem les.Arn­ar á að minnsta kosti tvo fé­laga. Hann not­ast við þá nafn­lausa í grein sinni og báð­ir eru þeir viss­ir um ann­ar­leg­an til­gang Blaðs­ins. Ann­ar þeirra er blaða­mað­ur og hann sagði lög­reglu­for­ingj­an­um að það væri aug­ljóst að frétta­skrif Blaðs­ins, sem nátt­úr­lega eru Baugi full­kom­lega óvið­kom­andi, væru til þess gerð að varpa rýrð á Arn­ar. Sá blaða­mað­ur sem þann­ig tal­ar mið­ar vænt­an­lega út frá eig­in sið­ferð­is­mati og þess vegna er knýj­andi að vita hver hann er og hvar hann starf­ar, til þess að les­end­ur geti var­að sig á hon­um. Blaða­mað­ur sem læt­ur stjórn­ast af fólki og skrif­ar frétt­ir í þeim til­gangi sem Arn­ar og vin­ur hans halda er vond­ur blaða­mað­ur og hann ber að var­ast. Þess vegna er nauð­syn að frétt­ist hver hann er.All­ar til­gát­ur Arn­ars Jens­son­ar eru meira en sér­stak­ar. Það eitt er svo sem í góðu lagi. Hitt er al­var­legra að ætla má að það sið­ferð­is­þrek sem hann ætl­ar öðru fólki sé sótt í hans eig­in við­mið. Að hann lát­ist stjórn­ast. Fyr­ir til­vilj­un heyrði ég rit­höf­und­inn Hall­grím Helga­son svara spurn­ingu um hvaða mál séu verstu mál nú­ver­andi rík­is­stjórn­ar. Hall­grím­ur hóf upp­taln­ing­una á þess­um mál­um: Baugs­mál­ið, Ír­aks­mál­ið... Má vera að rit­höf­und­ur­inn hafi rétt fyr­ir sér að Baugs­mál­ið, sem var alls ekki helsta mál­ið í frétta­út­tekt Blaðs­ins, hafi all­an tím­ann ver­ið pól­it­ískt og Arn­ar og aðr­ir í lög­regl­unni hafi ver­ið þær tusk­ur sem þeir ætla öðr­um að vera. Dav­íð Odds­son sagði eitt sinn að ef Baugs­mál­ið væri pól­it­ískt myndu dóm­stól­ar bara henda því, sem þeir og gerðu.Skrif lög­reglu­for­ingj­ans og þær kröf­ur sem hann ger­ir til sönn­un­ar­færslu varpa kannski ljósi á smán­ar­lega út­reið mála hans fyr­ir dóm­stól­um, svo sem ein­sog Mál­verka­föls­un­ar­máls­ins og Baugs­máls­ins. Brýnt er að Arn­ar og aðr­ir í hans liði hafi í huga hversu óg­ur­legt vald þeim er fal­ið og þess er kraf­ist að þeir fari vel með vald­ið og von­andi er Arn­ar oft­ast kröfu­harð­ari við sjálf­an sig en hann var í Morg­un­blaðs­grein­inni. Hvern­ig sem Arn­ar læt­ur skal hann aldr­ei kæfa um­ræðu um vinnu­brögð lög­reglu. Til þess eru fjöl­miðl­ar of sterk­ir og sjálf­stæð­ir, þrátt fyr­ir hið eitr­aða peð, hinn veik­gerða blaða­mann sem er vin­ur lög­reglu­for­ingj­ans. 

Lögg­an og fjöl­miðl­ar

„Lands­sam­band lög­reglu­manna lýs­ir yf­ir furðu sinni á „frétta­út­tekt” Blaðs­ins á liðn­um dög­um. Í um­fjöll­un Blaðs­ins hef­ur ver­ið fjall­að um meint brot fjölda lög­reglu­manna í tengsl­um við rann­sókn fíkni­efna­brota fyr­ir um 10 ár­um. Er því þar m.a. hald­ið fram að um 40 lög­reglu­menn hafi gerst brot­leg­ir í starfi og lát­ið að því liggja að um­fjöll­un­in sanni að lög­regl­an á Ís­landi sé spillt og ekki treyst­andi fyr­ir aukn­um rann­sókn­ar­heim­ild­um.”
Þetta er bein til­vitn­un í vef Lands­sam­bands lög­reglu­manna. Lög­regl­an kveink­ar sér und­an því að Blað­ið fjalli um mál sem hafa kom­ið upp þeg­ar lögg­an hef­ur beitt óhefð­bundn­um að­ferð­um, sem er með­al þess sem rætt er um að lög­regl­an fái víð­tæk­ar heim­ild­ir til að gera þeg­ar grein­ing­ar­deild­in þeirra verð­ur að veru­leika. Það er ekk­ert að því að Blað­ið styðj­ist með­al ann­ars við eldri mál við um­fjöll­un­ina. Svo al­var­legt var það mál að skipa varð sér­stak­an sak­sókn­ara til að rann­saka starfs­hætti lög­regl­unn­ar. Sett­ur sak­sókn­ari ákærði ekki vegna efa um að sak­fell­ing næð­ist fram. Það eru starfs­hætt­ir sem eru ekki virt­ir jafnt nú og þá ein­sog ný­leg dæmi sanna. Þrátt fyr­ir að lög­reglu­menn hafi ekki ver­ið ákærð­ir er ekk­ert sem seg­ir að fjöl­miðl­ar megi ekki og eigi ekki að segja frá svo viða­mik­illi rann­sókn á störf­um lög­regl­unn­ar, ein­mitt nú þeg­ar vald­svið henn­ar verð­ur auk­ið. Blað­ið greindi frá rann­sókn­inni og vitn­aði með­al ann­ars í mikla sam­an­tekt dóms­mála­ráð­herra. Lög­reglu­mönn­un­um þyk­ir það vond blaða­mennska og segja: „Þyk­ir Lands­sam­bandi lög­reglu­manna með ólík­ind­um að við­kom­andi blaða­menn leyfi sér að setja frá sér slík ósann­indi þar sem fjöldi lög­reglu­manna er sak­að­ur um brot í op­in­beru starfi. Með þess­ari fram­setn­ingu eru þeir lög­reglu­menn born­ir röng­um sök­um og efn­is­tök blaða­manna æru­meið­andi.” Svo bæt­ir lög­regl­an því við að hér á landi sé spill­ing í lögg­unni eng­in í sam­an­burði við Evr­ópu­lönd, hvað sem sú full­yrð­ing þýð­ir.Lög­regl­an er ekki yf­ir gagn­rýni haf­in. Lög­regl­unni er fal­ið mik­ið vald og lög­regl­unni ber að fara með það af virð­ingu og nær­gætni. Í frétta­út­tekt­um Blaðs­ins voru nefnd mörg dæmi um að lög­regl­an hafi gert meira en við hin­ir venju­leg­ir borg­ar­ar höf­um álit­ið að lög­regl­an gerði. Með­al ann­ars kom fram að yf­ir­menn í lög­regl­unni sögðu í bréf­um að mál hafi ver­ið svæfð, jafn­vel al­var­leg og um­fangs­mik­il fíkni­efna­af­brota­mál. Það sem þar var sagt var ekki Blaðs­ins, það var hins veg­ar Blað­ið sem sagði frá því, það var Blað­ið sem sagði frá rann­sókn­um og Blað­ið birti til dæm­is yf­ir­lýs­ingu vitn­is sem kvart­aði sár­an und­an lög­regl­unni. Vissu­lega hef­ur Blað­ið geng­ið nær lög­regl­unni en flest­ir frétta­miðl­ar hafa gert. Blað­ið hafn­ar því að vera und­ir­lægja valds­ins. Það fell­ur lög­regl­unni ekki í geð. Í lok yf­ir­lýs­ing­ar lög­regl­unn­ar seg­ir: „Lands­sam­band lög­reglu­manna tel­ur um­fjöll­un Blaðs­ins í þessu máli til marks um óvönd­uð efn­is­tök og í hróp­legu ósam­ræmi við fag­lega blaða­mennsku sem al­mennt ein­kenn­ir fjöl­miðla hér­lend­is.” Er víst að hægt sé að treysta því að lög­regl­an sé dóm­bær­ust um hvað sé fag­leg­ast og hvað ekki? Senni­lega er hún ekki dóm­bær­ust á það, alls ekki þeg­ar hún sjálf á í hlut.

Pól­it­ík og pen­ing­ar

Mesti þung­inn er úr próf­kjör­un­um að sinni og eft­ir stend­ur að þátt­tak­end­ur hafa var­ið tug­um millj­óna í bar­átt­una. Blað­ið hef­ur leit­að til nokk­urra fram­bjóð­enda og spurst fyr­ir um kostn­að og reikn­ings­skil. Fæst­ir hafa get­að eða vilj­að svara fyr­ir um hvað bar­átta þeirra kost­aði, hver borg­aði og hvort tekj­ur allra hafa ver­ið gefn­ar upp. Þeir fram­bjóð­end­ur sem ætla sér ekki að svara þess­um spurn­ing­um falla svo sem ágæt­lega í það lands­lag sem hér hef­ur ver­ið. Pól­it­ík­us­ar hafa hing­að til kom­ið í veg fyr­ir að þeir þurfi að gera grein fyr­ir fjár­reið­um flokka og fram­boða.Au­mar til­lög­ur flokk­anna, um að þeir þurfi að skila inn bók­haldi, en það verði ekki opn­að al­menn­ingi munu líta dags­ins ljós. Lengra ganga flokk­arn­ir ekki á móti kröf­um lýðs­ins, lýð­ræð­ið er í hættu hafa hörð­ustu varn­ar­menn flokk­anna sagt. Á sama tíma upp­lýs­ist að fram­boð og jafn­vel flokk­ar hafa greitt laun­uð­um starfs­mönn­um svarta pen­inga vegna vinnu við kosn­inga­und­ir­bún­ing.Fari svo að bók­hald flokk­anna verði lok­að og það að­eins sent rík­is­end­ur­skoð­anda og það­an verði vald­ir þætt­ir birt­ir þjóð­inni er það sýnd­ar­lýð­ræði og á ekk­ert skylt við það opna sam­fé­lag sem við vilj­um hafa. Það er rök­studd­ur grun­ur um að flokk­ar eða fram­bjóð­end­ur hafi borg­að svart og í sjálfu sér er ekk­ert sem seg­ir að það verði ekki gert aft­ur, því gangi vilji þeirra eft­ir sem vilja banna að fyr­ir­tæki styrki flokk­ana, er leið hinna svörtu pen­inga áfram op­in. Þeir eru til sem kunna alla klæki sem þarf til að efl­ast. Það breyt­ist ekki þó rík­is­end­ur­skoð­andi fái bók­hald­ið til skoð­un­ar, bók­hald sem mun inni­halda stór­aukna rík­is­styrki og með­ferð flokk­anna á þeim.Eng­inn hef­ur svar­að hvað verð­ur gert til að ný fram­boð eigi kost á að keppa við þau sem fyr­ir eru þeg­ar flokk­um verð­ur ekki heim­ilt að sækja sér pen­inga til at­vinnu­lífs­ins held­ur fái fram­lög frá hinu op­in­bera, sem ef­laust verða mið­uð við styrk þeirra á þingi hverju sinni. Ein­fald­ast er að öll fram­lög verði gerð sýni­leg og með­ferð stjórn­mála­flokka á pen­ing­um verði öll­um sýni­leg og þann­ig geta kjós­end­ur með­al ann­ars tek­ið mið af ágæti flokk­anna þeg­ar milli þeirra er val­ið.Kraf­an um op­ið bók­hald er skýr. Það er ekki svar við henni að einn fái að sjá fjár­reið­urn­ar, eða jafn­vel að­eins huta þeirra. Hver sem vill á að fá að vita hver borg­ar hverj­um. Ásak­an­ir um að sterk hags­muna­sam­tök hafi borg­að tugi millj­óna í kosn­inga­sjóði væru ekki til stað­ar hefðu flokk­arn­ir ekki sér­stöðu um­fram alla aðra hér á landi. Víð­ast er þessu hag­að með öðr­um hætti og á með­an flokk­arn­ir vilja ekki sýna öll spil­in eru uppi efa­semd­ir. Auð­vit­að.

Hval­köts­sala hins op­in­bera

Eitt­hvað það aula­leg­asta sem gert hef­ur ver­ið lengi er sam­komu­lag Ein­ars K. Guð­finns­son­ar sjáv­ar­út­vegs­ráð­herra og Krist­jáns Lofts­son­ar hvala­fang­ara. Það er svo fjarri öllu lagi að sam­komu­lag þeirra fé­laga hafi eitt­hvað með sjálfs­ákvörð­un­ar­rétt ís­lensku þjóð­ar­inn­ar að gera, asna­strik þeirra hafa ekk­ert með okk­ur hin að gera. Það er reynd­ar með hrein­um ólík­ind­um að fé­lag­ar Ein­ars í rík­is­stjórn Ís­lands hafi lagt bless­un sína yf­ir þessa lif­and­is vit­leysu.Eft­ir að þeir fé­lag­arn­ir ákváðu vit­leys­una hef­ur hver þvæl­an rek­ið aðra. Þeir fé­lag­ar gleymdu að fá út­tekt á ma­tvinnslu­stöð­inni í Hval­firði og enn er óvíst hvort af­urð­ir af þeim sjö hvöl­um sem þeir veiddu geti far­ið til mann­eld­is. Svo er hitt að það skipt­ir kannski engu máli, eng­ir kaup­end­ur hafa fund­ist að kjöt­inu og ekki er nokk­ur mögu­leiki að við Ís­lend­ing­ar ét­um kjöt­ið þeirra Krist­jáns og Ein­ars, og varla þeir sjálf­ir. Aug­ljós eft­ir­sjá greip þá fé­laga þeg­ar þeir höfðu skot­ið sjö af þeim níu hvöl­um sem þeir ætl­uðu að fanga. Fyr­ir­slátt­ur­inn fór langt með að toppa aðra vit­leysu í mál­inu, ástæð­an var sögð sú að dimmt væri í nóv­emb­er og veð­ur vá­lynd. Hver vissi það ekki? Vissu Krist­ján og Ein­ar ekki að hval­veið­ar voru ekki stund­að­ar á þess­um árs­tíma áð­ur en þeir hlupu á sig og ruku af stað? Kom þeim á óvart að dimmt er stór­an hluta sól­ar­hrings­ins í nóv­emb­er? Eða var ástæð­an fyr­ir því að veið­um var hætt sú að nóg er að eiga verð­laus­ar af­urð­ir af sjö stór­hvel­um og ástæðu­laust var að bæta meiru við þær verð­lausu af­urð­ir?Mik­ið má vera ef asna­skap­ur­inn hef­ur ekki fælt marga Ís­lend­inga frá því að vilja að við tök­um upp hval­veið­ar á ný. Trú­leg­ast er helsti ávinn­ing­ur þeirra fé­laga sá að hafa fælt fólk frá þeirra eig­in mál­stað og þeir hafa trú­leg­ast unn­ið til þess að ekki verð­ur minnsti vilji með­al Ís­lend­inga til að byrja þar sem frá var horf­ið fyr­ir tutt­ugu ár­um. Með þess­um ein­stöku veið­um hef­ur þjóð­in orð­ið fyr­ir skaða, álit okk­ar út á við hef­ur beð­ið hnekki, við er­um ekki eins mark­tæk í um­ræðu um um­hverf­is­mál eins og helst yrði á kos­ið og Ís­lend­ing­ar þurfa að gjalda kjána­skap­ar­ins hér og þar í heim­in­um.Ef sjáv­ar­út­vegs­ráð­herra hefði vilj­að taka al­vöru ákvörð­un um hval­veið­ar þá væri stað­an önn­ur. Þá hefði þurft að kynna veið­arn­ar með fyr­ir­vara, at­huga hverj­ir hefðu vilj­að veiða, hverj­ir gætu unn­ið af­urð­irn­ar til mann­eld­is og hver hefði vilj­að borða kjöt­ið. Ekk­ert af þessu var gert. Við höf­um orð­ið að at­hlægi og Ís­lend­ing­ar verða að gjalda vit­leys­unn­ar hér og þar. Við höf­um ekki með nokkr­um hætti sýnt heims­byggð­inni að við virð­um okk­ar eig­in sjálfs­ákvörð­un­ar­rétt, alls ekki. Auk álits­hnekk­is þarf að kosta til hundr­uð­um millj­óna til að reyna hvað hægt er að gera til að draga úr af­leið­ing­um vit­leys­unn­ar og senni­lega kem­ur það í hlut Ein­ars K. Guð­finns­son­ar sjáv­ar­út­vegs­ráð­herra eða ann­arra ker­fisk­arla að gera allt sem þeir geta til að fá Jap­ana til að víkja af leið og kaupa af okk­ur kjöt­ið. Það yrði til að kór­óna þvæl­una að þjóð­in kosti hundr­uð­um millj­óna til að draga úr af­leið­ing­um hvala­vit­leys­unn­ar og að ís­lenska rík­ið þyrfti að standa í hval­kjöts­sölu. Hver var til­gang­ur­inn og sáu þeir sem ráða ekki vit­leys­una fyr­ir?

Óhefð­bund­in lög­regla

Tíma­mót verða um ára­mót þeg­ar grein­ing­ar­deild lög­reglu verð­ur að veru­leika. Svo merki­lega vill til að á sama tíma eru um tíu ár frá því fjöru­tíu lög­reglu­menn voru tald­ir hafa brot­ið lög með starfs­hátt­um sín­um. Þeir beittu óhefð­bundn­um að­ferð­um, en grein­ing­ar­deild­in fær vænt­an­lega heim­ild­ir til þess sama og verð­ur gert heim­ilt að not­ast við það sem kall­ast óhefð­bundn­ar að­ferð­ir.Er ekki rétt að staldra við og at­huga hvort lög­regl­an hér sé und­ir það bú­in að fá víð­tæk­ari heim­ild­ir en hún hef­ur nú? Það er ekki sjálf­gef­ið að svo sé, og það er ekki held­ur sjálf­sagt mál að treysta því sem sagt er um ágæti lög­regl­unn­ar og starfs­hátta henn­ar. Lög­regl­an hef­ur feng­ið ákúr­ur frá dóm­stól­um vegna vinnu­bragða og ver­ið gerð aft­ur­reka með stór mál. Fyr­ir tíu ár­um er tal­ið að sann­ast hafi að lög­reglu­menn hafi brot­ið af sér í starfi þrátt fyr­ir að sak­sókn­ari hafi ekki treyst sér til að ákæra sök­um þess að vafi lék á um hvort lög­reglu­menn­irn­ir yrðu sak­felld­ir. Þann­ig var­úð­ar­sjón­ar­mið ákæru­valds­ins eru ekki allt­af not­uð í dag, en það er ann­að mál.Í rann­sókn­inni sem gerð var fyr­ir ára­tug um starfs­hætti lög­regl­unn­ar, það er óhefð­bundn­ar að­ferð­ir, sagði Arn­ar Jens­son, sem var yf­ir­mað­ur fíkni­efna­lög­regl­unn­ar, í skýrslu: „Mjög al­gengt var að skýrsl­ur sem inni­héldu upp­lýs­ing­ar um al­var­leg brot, jafn­vel stór­an inn­flutn­ing eða dreif­ingu fíkni­efna, hafi ver­ið lagð­ar í skjala­skáp án nokk­urr­ar rann­sókn­ar vegna anna við aðr­ar rann­sókn­ir, fjár­skorts eða mann­fæð­ar.“ Rann­sókn­in laut ekki síst að vitn­eskju um að Frank­lín Stein­er, af­kasta­mik­ill fíkni­efna­sali, nyti sér­rétt­inda lög­reglu. Í því ljósi er merki­legt að rýna í texta Arn­ars Jens­son­ar. Lög­regl­an for­gangs­rað­aði sam­kvæmt því sem Arn­ar sagði og kaus að rann­saka ekki upp­lýs­ing­ar um al­var­leg brot, jafn­vel stór­an inn­flutn­ing og dreif­ingu fíkni­efna. Ekki er unnt að taka und­ir að það hafi ver­ið gert vegna fjár­skorts ein­sog Arn­ar seg­ir. Önn­ur mál voru val­in til rann­sókn­ar með­an stór­mál­in gleymd­ust. Þetta gerð­ist þeg­ar lög­regl­an beitti óhefð­bundn­um að­ferð­um. Er­um við viss um að lög­regl­an, sem fær aukn­ar heim­ild­ir, stundi ekki leng­ur að­ferð­ir ein­sog Arn­ar Jens­son lýsti hér að of­an? Er­um við viss um að þeir sem fara með lög­reglu­vald­ið séu und­ir aukna ábyrgð og aukn­ar heim­ild­ir bún­ir? Nei, það er­um við ekki.Ný­ver­ið sagði frá því hér í Blað­inu, að lög­regl­an segð­ist hafa ver­ið að prófa lang­drægni eig­in tal­stöðv­ar­kerf­is í hest­húsa­hverfi að kvöldi til. Lög­reglu­þjónn­inn sem var að prófa kerf­ið er eig­in­kona sókn­ar­prests og í næsta hest­húsi var sókn­ar­nefnd að funda um eig­in­mann lög­reglu­þjóns­ins, það er sókn­ar­prest­inn. Full­trú­ar í sókn­ar­nefnd­inni voru þess full­viss­ir áð­ur að fund­ir þeirra væru hle­rað­ir og um kvöld­ið í hesta­húsa­hverf­inu styrkt­ist trú þeirra á að svo hafi ver­ið. Tal­ið er víst að lög­regl­an hafi þá beitt óhefð­bundn­um að­ferð­um, ekki til að upp­lýsa glæp, nei, held­ur til að hlera sókn­ar­nefnd að störf­um. Lög­regl­an vís­ar öllu á bug, seg­ist ekki einu sinni eiga hler­un­ar­bún­að. Er það svo? Nauð­syn­lega vant­ar svör.